Thematisch werken op Visser ’t Hooft

Voor jonge kinderen is het heel normaal: thematisch werken. Vanaf groep 3 wordt vaak het werken met thema’s losgelaten en worden vooral vakken gedoceerd, al kunnen thema’s juist in de bovenbouw verbanden leggen tussen verschillende vakken en competenties. Een thema biedt een betekenisvolle context voor het oefenen van lees-, schrijf- en luistervaardigheden. Taalvaardigheden worden op een functionele en holistische manier ingezet. Thematiseren betekent eigenlijk: Het laten groeien en opbouwen van een ‘stroom’ van betekenisvolle activiteiten voor leerlingen, rond een inspirerend thema, aangestuurd door de vragen en inbreng van leerlingen. Deze aanpak vraagt om een andere voorbereiding: je moet de methodes meer durven loslaten en zelf gerichte keuzes maken uit het leerstofaanbod.

Thematisch werken: de structuur

Een thema duurt zo’n zes weken en bestaat uit drie fasen:

In de eerste fase leid je het thema in. Met een prikkelende activiteit vang je meteen alle aandacht. Je oriënteert samen met de kinderen op het thema en de sub-thema’s. Je laat hen met ideeën komen en daarvan maak je leervragen.

In fase twee worden de diverse onderzoeksplannen en de daaraan verbonden activiteiten uitgevoerd door de kinderen. Je richt samen met de leerlingen een rijke leeromgeving in. Je laat hen zelf zoeken naar informatie: zowel in boeken als online. Ook zorg je altijd voor een paar creatieve verwerkingsactiviteiten: organiseer bijvoorbeeld een excursie.

In de fase drie ronden de kinderen hun onderzoeksactiviteiten af. Alle verzamelde antwoorden presenteren zij aan elkaar, maar bijvoorbeeld ook aan ouders of aan leerlingen van andere klassen.

"De echte wereld”
Thematisch werken betekent ook: contextrijk leren. We blijven daarom niet alleen binnen de school, maar we laten ook mensen van buiten de school aan het woord. Denk aan ondernemers, docenten van beroepsopleidingen en wetenschappers. Ook zijn er vaak ouders die betrokken kunnen worden bij een thema. Als gastdocent kunnen zij bijzondere lessen verzorgen: zowel op school als op locatie. Bijvoorbeeld een inspirerend verhaal, een excursie, of misschien wel meewerken binnen een bedrijf!

Rol van de leraar Bij thematisch werken geef je minder klassikaal les dan normaal, maar je rol als leraar is van doorslaggevend belang. Het is onze taak om ervoor te zorgen dat kinderen zich op het thema kunnen oriënteren en steeds zelfstandiger leren te werken. Veel activiteiten worden in kleine groepen of in tweetallen uitgevoerd. De groepjes worden gecoacht door zelf mee te doen, beurten te geven, vragen te stellen en hulpmiddelen aan te reiken. We sturen gesprekken in grote of kleine kring zó aan dat kinderen zelf blijven ontdekken. Ook geven we instructie; je legt bijvoorbeeld uit welke schrijfstrategieën kinderen kunnen gebruiken, we doen die strategieën hardop denkend voor en geven korte oefenopdrachten.

Ontdekkend leren zorgt voor positieve resultaten bij mondelinge taalvaardigheid. Een geïntegreerd curriculum, waarin diverse vormen van thematisch taalonderwijs bij elkaar komen, verhoogt de resultaten op gestandaardiseerde taaltoetsen.