Tekstgrootte
Executieve functies in het brein zijn onontbeerlijk voor succes
Maatschappelijk en schools succes is niet alleen afhankelijk van intelligentie. Het kan zijn dat een kind VWO advies krijgt, maar vastloopt, omdat het niet goed kan plannen. De hersenen zijn goed ontwikkeld, maar de breinkracht (de executieve functies) onvoldoende. Dat is precies wat er met het programma ‘Breinhelden’ getraind wordt. Vanaf de eerste schreden op school kan dit toegepast worden. Sterker nog, hoe eerder hoe beter. Van kleuterleeftijd tot en met de leeftijd van een kind van groep 8 is het goed om eraan te werken. Omdat de hersenen zich in al deze fases op een specifieke manier ontwikkelen. Daar willen we graag meer van weten! We vragen het aan Rianne, leerkracht groepen 1 en 2 en Carola, leerkracht van groep 7. Omdat de Visser ’t Hooft de wens uitgesproken had om meer te kijken naar executieve functies, introduceerden zij dit programma en volgden de training.
Wat zijn executieve functies?
Executieve functies zijn al die regelfuncties van de hersenen, die essentieel zijn voor het realiseren van doelgericht en aangepast gedrag. Alle executieve functies of vaardigheden hebben een controlerende en aansturende functie. Zo kunnen het starten van een taak en het vasthouden van de aandacht vergeleken worden met de taken van een ondernemer van een groot bedrijf.
‘Breinhelden’ sluit goed aan bij transformatie naar Kindcentrum
Visser ’t Hooft is nu bezig met de bewustmakingsfase. De bedoeling is dat het programma wordt geïmplementeerd in alle groepen van het onderwijs en de BSO. Dit past goed bij de transformatie naar het Kindcentrum. Dat wil zeggen dat de Visser ’t Hooft meer gaat bieden dan onderwijs en opvang en een organisatie wordt met álle zorg die zij kunnen bieden aan kinderen en aan de ouders.
,,Veel leerkrachten zijn ermee bezig, zonder dat zij het weten”
,,Bij kleuters ben je er eigenlijk de hele dag al mee in de weer. Zo van: ,,Blijf zitten op je stoeltje”,” vertelt Rianne. We hebben het hier over de vaardigheid om je in te houden, om je impulsen te controleren. ‘Breinhelden’ noemt dit de ‘stopkracht’. Een van de breinkrachten waaraan gewerkt wordt. De andere zijn: onthoud- en doekracht, buigkracht, plan- en regelkracht, tijdkracht, startkracht, gevoelskracht, aandachtkracht, doorzetkracht en spiegelkracht. Hoe werkt dat op school? ,,De breinhelden Effie en Furon komen van de Breinheldenplaneet en hebben speciale Breinkrachten. Zij helpen de kinderen om hun Breinkrachten te ontwikkelen om zo zélf een Breinheld te worden. De Breinkrachten hangen in de klas. De leerkracht zegt dan bijvoorbeeld tegen een kind: ,,Wat goed, jij hebt je startkracht gebruikt”. Op deze manier raken de krachten verankerd in het taalgebruik.” Rianne vervolgt: ,,We hebben ook de bekende gezelschapsspellen in de school gestickerd met krachten om op die manier te oefenen. Maar het spelen van bijvoorbeeld het aloude ‘Annemaria Koekoek’, waarbij je niets nodig hebt, is heel goed om de stopkracht mee te trainen. ,,Als je beweegt ben je ‘af’’.
,,Goede rugzak voor voortgezet onderwijs”
Carola van groep 7 vertelt, dat de ‘breinkrachten taal’ straks in het hele Kindcentrum zichtbaar moet zijn. ,,Het moet steeds meer iets van hen worden, in het dagelijkse lesgeven. Je moet er een langere periode aan werken. Het is een goede rugzak voor het voortgezet onderwijs. Daar moet je kunnen doorzetten bijvoorbeeld en plannen.” Kinderen zijn door het programma minder bang om fouten te maken, zij leren dat fouten maken moet om te kunnen groeien. Een leerling kwam onlangs naar Carola toe en zei: ,,Juf, ik vind het zo fijn, dat we het hier over hebben. Dat ik fouten mag maken.” De dingen die je niet beheerst kun je trainen. En kinderen voelen zich hierdoor veiliger. Spelenderwijs leren de kinderen hun krachten in te zetten. ,,Als het in een spel lukt, lukt het in de klas ook”, is de gedachte. De taal raakt verankerd. Als de juf zegt ,,Gebruik je stopkracht” weet het kind gelijk wat er bedoeld wordt. Namelijk, ,,ik praat er doorheen, ik moet mijn mond houden”. We oefenen de Breinhelden methode niet alleen in spelvorm. Alle klassen, van kleuters tot en met groep 8, krijgen de lessen uit het programma.”